وضعیت مهر در نکاح باطل

وضعیت مهر در نکاح باطل ،  کشف بطلان نکاح قبل از نزدیکی – وکیلانه : گاهی ممکن است بعد از عقد معلوم شود که به جهتی عقد باطل بوده. مانند آنکه مشخص شود که زوجه از کسانی بوده که ازدواج با او ممنوع است. در اینگونه موارد چنانچه بطلان عقد نکاح قبل از نزدیکی کشف گردد، زن حق مهر ندارد. نه مهرالمسمی و نه غیر آن، و اگر زوج مهریه را پرداخت کرده باشد، می تواند آن را از زوجه مسترد کند. چرا که مهر، لازمه ی عقد صحیح است و چون عقد باطل بوده؛ لذا چیزی به عنوان مهر به عهده ی زوج نخواهد بود. چنانچه مهر قبل از کشف بطلان عقد در نزد زوجه تلف شود، باید مثل یا قیمت آن را به زوج بازگرداند .

وضعیت مهر در نکاح باطل و کشف بطلان نکاح بعد از نزدیکی:

در اینجا دو فرض متصور است:

1. زن علم به فساد عقد داشته و عالماً  ازدواج کرده است.
2. زن علم به فساد عقد نداشته و جاهل بوده است.

در حالت اول زن زناکار محسوب می گردد و مهری برای او متصور نخواهد شد. و در حالت دوم، زن حق مطالبه ی مهر المثل را دارد.

قانون‌مدنی در این خصوص بیان میدارد :

هرگاه در حین عقد مهر معین شده و زوجه تمامی آن را وصول کرده باشد.، چنانچه بعد از نزدیکی بطلان عقد کشف گردد، از آنجا که در این صورت زوجه طلبکار مهرالمثل است؛ لذا باید مقدار تعیین شده با مهرالمثل مطابقت گردد. اگر بیش از مهرالمثل است مازاد به شوهر مسترد گردد و اگر کمتر است، زوج مابقی آن را بپردازد.

وضع مهر در فسخ:

در صورتی که نکاح پیش از نزدیکی فسخ شود مرد تکلیفی در پرداخت  مهر ندارد. خواه فسخ به اراده ی او انجام شده باشد یا به تصمیم زن، مگر اینکه طلاق بدلیل عنن یکی از عیوب مرد باشد، پس اگر در نکاحی مقدار مهر معین باشد و پیش از نزدیکی به علت ناتوانی جنسی مرد فسخ شود زن می تواند نصف آنچه را که تعیین شده است، از مرد بگیرد. و هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد زن مستحق نصف مهرالمثل است. اما اگر فسخ نکاح بعد از نزدیکی انجام شود قانون مدنی حکم خاص ندارد.

در این حالت دو مورد متصور است:

1. اگر مهر در نکاح معین نشده باشد بی گمان زن حق دریافت مهرالمثل را خواهد یافت.
2. در صورتی که مهر در عقد معین شده است. در این فرض باید توجه داشت که فسخ نکاح در گذشته اثر ندارد و ناظر به آینده است. بنابراین در این فرض که فسخ بعد از نزدیکی انجام شده باشد، باید حق زن را در مهرالمسمی مسلم دانست. یعنی پس از نزدیکی، مرد موظف است که تمام مهر را به زن بپردازد. زیرا در آن هنگام عقد و مهر نافذ بوده است و پس از آن چنانچه نکاح به سبب طلاق- فسخ یا فوت منحل شود، حق سابق زن از بین نمی رود. چرا که هیچ یک از این وقایع نکاح را از ابتدا باطل نمی کند و تنها ناظر به آینده است.

وضعیت مهر در نکاح باطل در صورت طلاق:

وضعیت مهر در مورد طلاق به اعتبار نزدیکی وقوع نزدیکی بین زوجین متفاوت است. با اینکه زن به محض انعقاد عقد مالک تمام مهر می شود، ولی تا نزدیکی واقع نشود مالکیت او نسبت به نصف مهریه مسلم و نسبت به نیم دیگر مهر متزلزل است. و در صورتی ملکیت تمام مهر مستقر خواهد شد که نزدیکی واقع شود.

اگر مهرعین معین باشد زن پس از عقد مالک آن خواهد شد و می تواند از تمام منافع آن استفاده کند. و هر تصرفی را که مایل باشد در آن بکند. و چنانچه مهر عین کلی یا حقی باشد بر ذمه ی مرد، زن به محض نکاح می تواند به شوهر رجوع کند. اما این مالکیت نسبت به نصف مهر ثابت می شود.

یک نکته مهم در خصوص وضعیت مهر در نکاح باطل:

انحلال نکاح به دلیل فوت را نباید با طلاق و فسخ نکاح در مورد عنن مقایسه کرد. زیرا زن پس از عقد مالک مهرالمسمی می شود و حکم قانون در مورد استرداد نیمی از مهر ویژه ی طلاق پیش از نزدیکی است و باید محدود به همان مورد باشد .

هرگاه مهر عین معین بوده و هنگام طلاق در ملکیت زن قرار گیرد، با وقوع طلاق قبل از نزدیکی نصف مشاع آن به شوهر تعلق می گیرد و مالکیت زن نسبت به آن زایل می شود. نمائات منفصله که در زمان زوجیت در مال ایجاد شده به زن تعلق می گیرد. زیرا زن با وقوع عقد مالک مهر می شود و این نمائات در ملک او پدید آمده است. اما نمائات متصله دارای وجود مستقلی نیستند و نمی توان آن را از اصل مال جدا کرد.

مشاوره با وکیلانه :

جهت اخذ اطلاعات بیشتر در خصوص وضعیت مهر در نکاح باطل از وکیل پایه یک دادگستری با ما تماس بگیرید.

تماس با ما : 09127246413