تشریفات طلاق و آیین دادرسی آن در قوانین ایران

تشریفات طلاق و آیین دادرسی آن : یکی از پیچیده ترین دعاوی خانواده ، دعوای طلاق است. این نوع دعوا حاوی بیشترین تشریفات برای صدور رای نهایی است.

تشریفات سنگین در نظر گرفته شده برای این نوع از دعوا به دلیل آن است که به راحتی خانواده گسسته نشود. زیرا  حفظ کیان خانواده از نظر قانونگذار بسیار حائز اهمیت است. برای صحت طلاق علاوه بر شرایط اساسی، نیاز به پاره ای از تشریفات شکلی که مرتبط با آیین دادرسی در خصوص نحوه بیان اراده در طلاق می باشد، لازم شناخته شده است. در ادامه این شرایط شکلی از نظر وکیل طلاق بیان خواهد شد.

‎شرایط شکلی دادخواست و تشریفات طلاق  :

طبق ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی: شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است…

بنابراین زوجه باید دادخواست خود را برای رسیدگی به  دادگاه صلاحیت دار تقدیم کند.  زوجه باید جهات و موجباتی را که موجب شده تا او طرح دعوا کند به طور واضح در دادخواست بنویسد. و اسنادی را که به آنها استناد می کند باید در قسمت دلایل و منضمات دادخواست درج کند و آن ها را  پیوست دادخواست نماید .

علت طلاق توسط  مرجع قضایی بررسی میشود. در صورت نیاز  ارجاع به پزشکی قانونی جهت بررسی کارشناسی و در صورت لزوم ارجاع برای درمان، در موارد قابل درمان و ارسال نتیجه به مرجع قضایی و انجام کلیه بررسی ها توسط پزشکان متخصص انجام می گردد.

‎دادگاه صالح به رسیدگی:

‎صلاحیت دادگاه خانواده، رسیدگی به دعاوی

• نکاح
• طلاق
• فسخ نکاح
• مهریه
• جهیزیه
• اجرت المثل
• نفقه
• حضانت
• ملاقات اطفال
• نسبپ
• نشوز و تمکینپ
• نصب قیم و ناظر
• ضم امین و عزل آنها
• صدور حکم رشد
• ازدواج مجدد
• و …

می باشد.

دادگاه خانواده حتی المقدور با حضور مشاور قضایی زن رسیدگی میکند و احکام پس از ارائه نظر مشاوران قضایی، صادر خواهد شد. در خصوص تعیین دادگاه صالح برای مراجعه زوج یا زوجین متقاضی طلاق باید قائل به تفکیک شد.

• در مناطقی که مطابق قانون دادگاه خانواده، شعبی از دادگاه ھای عمومی صالح رسیدگی به دعاوی است و پس از تخصیص، این شعب به دعاوی خانواده اختصاص داده شده است، رسیدگی به دعوی طلاق در صلاحیت دادگاه ھای مذکور بوده و دادگاه ھای عمومی دیگر حق رسیدگی به دعاوی خانوادگی را ندارند.
• در مناطقی که دادگاه خانواده تأسیس نشده است با مراجعه به اصل صلاحیت دادگاه های عمومی و انقلاب،  دادگاه های عمومی صلاحیت رسیدگی به دعوی طلاق را دارد .

‎داوری در طلاق :

ارجاع امر به داوری  در رسیدگی به دعاوی خانوادگی ضروری  است و یکی دیگر از تشریفات طلاق می باشد.

‎دادگاه می تواند به زوجین اخطار دهد تا ظرف مهلت تعیین شده، یک نفر از نزدیکان و بستگان خود را به عنوان داور به دادگاه معرفی کنند.

‎اگر در میان بستگان شخص واجد شرایط نبود یا کسی حاضر به داوری نشد. یا دسترسی به بستگان و اقوام ممکن نبود، زوجین می توانند افراد غیرفامیل را به عنوان داور معرفی کنند.

چنانچه قادر به معرفی داور نباشند، می توانند از دادگاه تقاضای داور کنند که هزینه داوری به عهده متقاضی خواهد  بود. داور باید مسلمان و متاهل و مورد اعتماد باشد. همچنین به مسائل شرعی و خانوادگی و اجتماعی آشنایی داشته باشد و  فاسق و فاسد نباشد.

‎بعد از انتخاب و معرفی داور ها، دادگاه باید در وقت فوق العاده آنها را دعوت کرده تا وظایف داور را به آنها تفهیم و در این زمینه راهنمایی های لازم را انجام دهد. سپس در همان جلسه برای داور ها مهلتی جهت اقدام و بالاخره اعلام نظر و ارسال گزارش کتبی تعیین نماید. تمدید مهلت بر حسب ضرورت و به درخواست داوران امکان پذیر است.

نظر داوری در تشریفات طلاق:

قبول داوری در امر مصالحه بین زوجین امر پسندیده ای است که خداوند نیز در قرآن کریم به آن تاکید کرده است. پس توصیه می شود این کار توسط کسانی که در امر رفع اختلاف بین زن و شوهر توانایی لازم را دارند انجام شود.

موضوع دیگر در مورد تعیین حق الزحمه برای داوران است. بر این اساس در صورتی که داوران یا یکی از آنها تقاضای حق الزحمه کند، دادگاه این حق الزحمه را تعیین می کند. و به شخصی که داور از سوی او انتخاب شده است دستور پرداخت می دهد. در مواردی هم که دادگاه لازم بداند که هر کدام از زوجین باید نیمی از حق الزحمه را پرداخت کنند، این مبلغ از متقاضی طلاق دریافت می شود.

‎آنچه که امروزه در محاکم خانواده به وضوح مشاهده می شود و قضات محترم محاکم خانواده به آن اذعان دارند، این است که نهاد داوری به نحوی که در قانون و آیین نامه ذکر گردیده است. به صورت امری تشریفاتی و صوری در آمده و نتایج قابل قبولی نداشته. و کمتر مواردی مشاهده میشود که داوران در جهت سازش توفیق داشته باشند. و اگر هم مواردی در جهت سازش اقدام نموده اند بسیار نادر است؛ لذا معمولاً ارجاع به داوری، بر خلاف پیش بینی قانونگذار، تنها موجب اطاله دادرسی گردیده است .

‎گواهی وجود یا عدم وجود جنین:

سردفتران طلاق ، باید در ثبت طلاق گواهی معتبر پزشکی مبنی بر بارداری یا عدم بارداری زوجه را مطالبه و بایگانی نمایند.

‎تحصیل اذن یا حکم دادگاه :

‎بـا صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجین  به دفترخانه رسمی طلاق هدایت میشوند. ، اما باید گفت از آن جا که گواهی عدم امکان سازش، حکم نیست و دادگاه در مقام فصل خصومت و تشخیص ذیحق نیست؛ بلکه فقط در مقام صدور گواهی بر مبنای واقعیت موجود است. لذا آنجا که زوجه درخواست طلاق مینماید و زوج با درخواست موافق نیست، با توجه به اینکه احراز عسروحرج یا  تخلف ازشروط ضمن عقد، امری کشفی است که دادگاه در مقام رفع ترافع، فصل خصومت و تشخیص ذیحق، به آن میپردازد؛ پس تصمیم دادگاه نباید در قالب گواهی عدم سازش صادر شود و در این خصوص حکم به طلاق صادر میگردد.

در مواردی که گواهی عدم امکان سازش صادر میشود، طرفین میبایست ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی و یا اسقاط تجدید نظر و فرجام خواهی به دفتر خانه طلاق مراجعه نمایند. در غیر اینصورت گواهی صادر شده بی اعتبار میگردد . و در مواردی که حکم به طلاق صادر میشود، مدت اعتبار آن، ۶ ماه میباشد .

مشاوره با وکیلانه در خصوص شرایط شکلی دادخواست و تشریفات طلاق:

حهت اخذ مشاوره با وکیل متخصص در امور خانواده با ما تماس حاصل فرمایید.

تماس با ما : 09127246413